Pod koniec dnia z pewnym trudem dotarłyśmy do cerkwi w Jałowem. Lekko zaniedbany budynek, oddalony od udogodnień cywilizacji, wzgórze, na którym rosły tojady, barwinek pospolity i amerykańska z pochodzenia rudbekia naga, a jesienią podobno pojawiają się tam masowo zimowity jesienne. Wzmianki o prawdopodobnym umiejscowieniu na tym wzgórzu zamku i później dworu, ale jednak nie do końca wyjaśniona historia tego miejsca, przeobraziły się w legendę.

Jałowe wzgórze

Pojechali na południowy wschód w lesiste góry, gdzie dużo było dzikiego zwierza, a mało ludzi. Podobały się uciekinierom te dziewicze góry, a gdy Ziemowit zobaczył całkiem łyse wzgórze wśród zwartego lasu, od razu stwierdził, że tu będzie ich miejsce na ziemi, a na szczycie bezleśnego pagóra stanie obronna warownia. Zamek był nieduży, ale idealnie dopasowany do terenu, solidnie zbudowany i wspaniale się prezentował. Sonka i Ziemowit żyli sobie szczęśliwie i nawet zapomnieli o królu i jego gniewie w tym zapomnianym przez Boga i ludzi miejscu.

Ziemowit natychmiast kupił wstążkę, ale gdy tylko jej dotknął, zasłabł. Zrobił się tumult i zamieszanie, a kupiec niepostrzeżenie się ulotnił. Wstążka której dotknął Ziemowit była nasączona silną trucizną z tojadu (pięknej, ale niebezpiecznej rośliny), więc nieszczęsny szybko pożegnał się z tym światem. Po śmierci męża Sonka była przerażona, a zbóje już dobijali się do bram warowni. Obrona bez dowódcy była niewykonalna, dlatego kobieta zabrała wierną załogę i pod osłoną nocy uciekła z zamku, rozsypując za sobą na zbocza jałowego wzgórza prochy ukochanego małżonka, aby pozostał w miejscu, które sobie wybrał.

Sonka została sama, bez męża i domu z dzieckiem, które rozwijało się pod jej sercem. Kobieta była zrozpaczona i w desperacji postanowiła wrócić do króla Kazimierza i prosić go o opiekę. Król  w zaistniałej sytuacji okazał swoją wielkość, wybaczył Sonce, przyjął ją na swój dwór i otoczył troską, dzięki temu przyszła matka mogła następne miesiące spędzić w spokoju i dobrobycie.

Nadszedł październik pół roku później, Sonka powiła zdrowego synka, któremu na chrzcie dano imię jego ojca, Ziemowit. Mały Ziemowit rósł jak na drożdżach, lubiany był przez cały dwór, a szczególnie przez samego króla, który chcąc wynagrodzić mu utratę ojca, pozwalał mu na bardzo wiele. Chłopak był uroczy, ale psotnik. Sam wyrabiał sobie kolorowe farbki i malował na ścianach królewskiego zamku różne zabawne obrazki. Dorośli trochę się irytowali, ale tak naprawdę podobały im się malowidła, a Ziemowita przezwali Barwinkiem.

W tym samym październiku w którym na świat przyszedł Ziemowit zwany Barwinkiem, zbocza Jałowej Góry, na które spadły prochy jego ojca, rozkwitły pięknymi lilowymi kwiatami. Okoliczna ludność była zdziwiona, ponieważ na tej górze nic nigdy nie rosło, a teraz, gdy cała przyroda szykowała się już do zimowego spoczynku, to na niej właśnie nagle zakwitły kwiaty. Ludzie od razu odgadli, że były to kwiaty Ziemowita w ulubionym przez jego żonę Sonkę kolorze lila. Wiele lat później, gdy pamięć o tragedii na Jałowej Górze zatarła się w ludzkiej pamięci, a zamek popadł w ruinę, ludzie zmienili nazwę kwiatów na zimowity, czyli kwiaty witające zimę.

Potomkowie Ziemowita systematycznie przekazywali materiał genetyczny wraz z imionami Ziemowit Barwinek.

I tak nastał wiek XIX. Wielki zryw niepodległościowy porwał Ziemowita Barwinka XX w objęcia wielkiej armii Cesarza Napoleona. Po klęsce pod Moskwą Napoleon wracał do Marii Walewskiej przez Łowicz, Łęczycę i Kiernozię, a Ziemowit Barwinek XX przez Uherce Mineralne dla wyleczenia odmrożeń i rany kłutej. Podleczywszy obrażenia młodzieniec postanowił odnaleźć ziemię przodka czyli Jałową Górę, o której opowiadano w rodzinie od pokoleń. Był październik, liście z buków opadły „masłem na dół”, świat był cały w brązach, zima szykowała się do ataku, a jedno pozbawione drzew wzgórze pokryte było woalem lilowych kwiatów.

- To tu! wykrzyknął.

- Too, tuu, odpowiedział mu wiatr.

- To tutaj, dawno temu stał piękny zamek – powiedziała stara babka bajarka – ale kto to wie do kogo należał?

- To ziemia mojego przodka, zostaję tu – rzekł Ziemowit Barwinek XX.

I został, a na Jałowym wybudował dwór, młyny i tartak.

Po niedługim czasie wzięli ślub w cerkwi (to był jedyny dostępny kościół) i oboje stali się unitami, żeby pogodzić katolicki obrządek wschodni i zachodni. Ziemowit Barwinek XXII pracował ciężko, kopał wytrwale i wreszcie znalazł złoto. Spełniło się marzenie Ziemowita Barwinka, razem z Rudbekią wrócili do Jałowego, odbudowali dwór, a na miejscu zamku postawili w 1903 roku piękną drewnianą cerkiew.

Historię rodu do dzisiaj można odczytać, ale trzeba umieć patrzeć niekonwencjonalnie, nam się to udało.

A nprawdziwi bohaterowie tej legendy to:

zimowity;

barwinki;

 rudbekie.